Ղազախստանի կառավարությունը երկրում զանգվածային բողոքի ցույցերի ֆոնին հրաժարական է տվել

Ղազախստանի կառավարությունը երկրում զանգվածային բողոքի ցույցերի ֆոնին հրաժարական է տվել։ Նախագահ Կասիմ-Ժոմարտ Տոկաևն այսօր՝ չորեքշաբթի առավոտյան, ստորագրել է իր հրաժարականի մասին հրամանագիրը՝ մեղադրելով կառավարությանը «բողոքի իրավիճակ թույլ տալու համար»։ Մինչդեռ Ալմաթա քաղաքում ցուցարարների և ոստիկանների միջև նոր բախումներ են տեղի ունենում։

«Ղազախստանի Հանրապետության Սահմանադրության 70-րդ հոդվածի համաձայն՝ ես որոշում եմ ընդունել Ղազախստանի կառավարության հրաժարականը»,- ասված է Տոկաևի հրամանագրում։

Վարչապետի պարտականությունները ժամանակավորապես վստահվել են հեռացող կառավարության առաջին փոխվարչապետ Ալիխան Սմաիլովին։

Չորեքշաբթի օրը կայացած հանդիպումից հետո նախագահ Տոկաևը հանձնարարել է երկրում սահմանել սոցիալական նշանակության ապրանքների, ինչպես նաև բենզինի և դիզելային վառելիքի գների պետական ​​կարգավորում։ Բացի այդ, նա առաջարկել է մորատորիում սահմանել 180 օր ժամկետով։

Չորեքշաբթի առավոտյան Ալմաթիի կենտրոնում վերսկսվել էին բախումները ցուցարարների և ոստիկանության միջև, ականատեսները հայտնել են խլացուցիչ նռնակների կիրառման մասին։

«Ինտերֆաքս-Ղազախստանի» տվյալներով՝ ավելի քան հազար մարդ ներխուժել է Ալմաթիի վարչակազմի շենք։ Սոցցանցերում կադրեր են տարածվում, որտեղ երևում է, թե ինչպես են ցուցարարները բարձրանում շենքի աստիճաններով։

Շենքի տարածքում կրակոցներ են լսվել, ինչպես հայտնում է «Ինտերֆաքսի» թղթակիցը, ցուցարարները շենք են մտել «դռներից, կոտրված պատուհաններց, դատելով հնչյուններից, տեխնիկա են կոտրում»։

«Ցուցարարների գրոհը զսպող ոստիկանները փորձում են փախչել, քանի որ ցուցարարները ծեծի են ենթարկում իրենց»,- հայտնում է «Ինտերֆաքս»-ը։

Համաձայն Ալմաթիի հանրային առողջության վարչության առավոտյան հրապարակված հաղորդագրության, որը ստացվել է դեռևս վարչակազմի գրոհից առաջ, ելույթների ժամանակ վիրավորված 190 մարդ օգնության է դիմել քաղաքի բժշկական հաստատություններին։ Պաշտոնական տվյալներով՝ նրանց թվում կա 137 ոստիկան և 53 քաղաքացիական անձ։

Բողոքի գործողությունները չեն դադարում նաև Ղազախստանի այլ շրջաններում։ Մանգիստաուի մարզի վարչական կենտրոն Ակտաուի կենտրոնական հրապարակում հարյուրավոր մարդիկ են մնացել, հայտնում է Ազատություն ռադիոկայանի ղազախական ծառայությունը։

Orda.kz պորտալի փոխանցմամբ էլ Ղազախստանի արևմուտքում գտնվող Ակտոբեումի մոտ հազար ցուցարարներ տաքանալու նպատակով կրակ են վառել։ Ազատություն ռադիոկայանի փոխանցմամբ՝ ցուցարարները փորձել են ներխուժել վարչական շենք, սակայն ոստիկանները արցունքաբեր գազ են կիրառել։

Երեքշաբթի օրը Ղազախստանի նախագահը արտակարգ դրություն էր հայտարարել երկրի ամենամեծ քաղաքում՝ Ալմաթիում և Մանգիստաու շրջանում, որտեղ շարունակվում էին վառելիքի թանկացման դեմ բողոքի ցույցերը։

Չորեքշաբթի օրը արտակարգ դրություն է հայտարարվել Ալմաթիի շրջանում։ Արտակարգ իրավիճակների համար Ալմաթիի շրջան մուտքը, ինչպես նաև դրանից ելքը սահմանափակվել էր։ Արգելվել են խաղաղ հավաքները, գործադուլերը, ինչպես նաև հանրային միջոցառումները։

Երկրում արտակարգ դրություն է մտցվել մինչև հունվարի 19-ը։ Նախագահի հրամանագիրը, որը հրապարակվել է երեքշաբթի օրը, նաև կոչ է անում պարետային ժամ սահմանել ժամը 23-ից մինչև առավոտյան 7-ը, արգելել հանրային միջոցառումները և սահմանափակել մարդկանց ու տրանսպորտային միջոցների տեղաշարժը։

Ավելի վաղ Տոկաևը տեսաուղերձ էր ձայնագրել, որտեղ ցուցարարներին կոչ էր անում ցուցաբերել խոհեմություն և անօրինական գործողություններ չկատարել։

Այս կոչում, որը Facebook-ում հրապարակել էր նրա մամուլի քարտուղար Բերիկ Ուալին, Տոկաևը պնդում էր, որ իշխանությունը չի ընկնի բողոքի ցույցերի պատճառով, և որ Ղազախստանին պետք էր ոչ թե հակամարտություն, այլ փոխադարձ վստահություն և երկխոսություն։ Նախագահը նաև խնդրել էր իր հայրենակիցներին չտրվել սադրանքներին և հիշեցրել, որ կառավարական հաստատությունների և ռազմական օբյեկտների վրա հարձակումներն անօրինական են։

Կիրակի օրը Ղազախստանի Մանգիստաու շրջանում սկսված բողոքի ցույցերը՝ կապված երեքշաբթի հեղուկ գազի գների բարձրացման հետ, ընդգրկել էին երկրի գրեթե բոլոր խոշոր քաղաքները։ Շատ դեպքերում ինքնաբուխ ցույցերը վերաճել էին ոստիկանության աշխատակիցների հետ բախումների։

Երեքշաբթի օրը Ալմաթիի ոստիկանությունը արցունքաբեր գազ և ցնցող նռնակներ էր կիրառել՝ հարյուրավոր ցուցարարներին ցրելու նպատակով։ Ալմաթիում տեղակայված AFP-ի լրագրողները հայտնում են, որ մի քանի ցուցարարներ և ոստիկաններ թեթև վնասվածքներով տեղափոխվել են հիվանդանոցներ: Ոստիկանությունը հայտնում է, որ ցույցերի արդյունքում ավելի քան 200 մարդ է բերման ենթարկվել։

Ղազախստանի zakon.kz պորտալի փոխանցմամբ էլ երեկոյան ոստիկանները Հանրապետության հրապարակից դուրս են բերել գրեթե բոլոր ցուցարարներին, որի արդյունքում անկարգությունների ժամանակ ոստիկանական մի քանի մեքենաներ են այրվել։

Կառավարական հանձնաժողովը ցուցարարներին խոստացել է նվազեցնել գազի սակագինը, նաև նրանց քրեական պատասխանատվության չենթարկելու երաշխիքներ տվել։

Ավելի վաղ շրջանային իշխանությունները հունվարի 1-ից հեղուկ գազի գինը 60 տենգեից (մոտ 67 դրամից) բարձրացրել էին մեկ լիտրի դիմաց 120 տենգեի (140 դրամ), ինչն առաջացրել էր մարդկանց դժգոհությունը։